“Ses kısıklığı neden olur?” sorusu; boğaz enfeksiyonları, tahrişler ve alerjiler gibi çeşitli sağlık sorunlarını yaşayan bireyler tarafından sıkça sorulan sorulardan bir tanesidir. Sesin normalde olduğundan farklı tonda, daha kaba veya daha kısık bir şekilde çıkması ses kısıklığı olarak adlandırılır. Kalabalık bir ortamda yüksek sesle konuşmak durumunda kalmak, uzun süre bağırmak, şarkı söylemek veya tezahürat yapmak gibi durumlar ses kısıklığı sorununa yol açabilir. Bunun yanı sıra boğaz bölgesini etkileyen bazı sağlık sorunları da beraberinde ses kısıklığı problemini getirebilir. Bağırma gibi nedenlerle ortaya çıkan ses kısıklıkları bir veya iki gün gibi kısa bir süre içerisinde iyileşirken boğaz enfeksiyonları gibi durumlarda sesteki değişim bir hafta gibi daha uzun bir süre alabilir.1 Eğer siz de “Ses kısıklığı neden olur?”, “Ses kısıklığına ne iyi gelir?” gibi soruların yanıtlarını arıyorsanız içeriğimizin devamını inceleyebilirsiniz.
Ses Kısıklığı Neden Olur?
“Ani ses kısıklığı neden olur?” sorusu, ses kısıklığı yaşayan kişilerin en sık sorduğu soruların başında gelir. Ses kısıklığına neden olabilecek pek çok farklı durumdan söz etmek mümkündür. Kısa ve uzun süreli ses kısıklığı nedenleri arasında yer alabilecek bu durumlardan en yaygın olanları şu şekildedir:
Ses Tellerinin Aşırı Kullanımı
Çok uzun süre konuşmak, çok fazla bağırmak gibi ses tellerinin aşırı kullanımına neden olan eylemler, ses kısıklığının en yaygın nedenini oluşturur. İş gereği sesini yoğun şekilde kullanmak durumunda olan kişiler için sesin kullanım şeklinin değiştirilmesini sağlayan terapilerden yararlanılabilir.1 5
Soğuk Algınlıkları ve Sinüs Enfeksiyonları
Soğuk algınlıkları veya sinüzit olarak da adlandırılan sinüs enfeksiyonları, ses kısıklığının diğer bir sebebini oluşturur. Bu gibi durumlarda ortaya çıkan ses kısıklığının en geç iki hafta içerisinde iyileşmesi beklenir.1
Larenjit
Ses tellerinin üst solunum yolu enfeksiyonları veya alerjiler nedeniyle şişmesi ve iltihaplanması, larenjit olarak adlandırılır. Ses kısıklığı sebepleri arasında yer alan larenjit, akut veya kronik olabilir. Kronik larenjitler geçmeyen ses kısıklığı sorununa neden olabilir.2
Reflü Hastalığı
Mide ekşimesi olarak da adlandırılan reflü hastalığında mideden yemek borusuna ve boğaz bölgesine geri kaçan asitli içerik, boğazda tahrişe neden olabilir. Bu durum ses tellerine de zarar verdiğinden ses kısıklığına yol açabilir. 5
Ses Tellerinin Felci ve Kanamaları
Ses tellerinin yüzeyinde bulunan kan damarlarında oluşan yırtıklar, bu bölgede kanamalara neden olabilir. Yoğun ses kullanımı bu kanamaların en yaygın nedenidir. Aynı zamanda ses tellerinin düzgün şekilde açılıp kapanamaması şeklinde görülen felç durumu da bir tür uzun kalıcı ses bozukluğuna neden olabilir.5
Kist, Nodül ve Polipler
Ses tellerini etkileyen, çoğu zaman kötü huylu olmayan kist, nodül ve polipler uzun süreli ses kısıklığı sorununun nedenini oluşturabilir. Çoğu zaman fazla sürtünme ve basınç nedeniyle ortaya çıkan bu oluşumlar bazı durumlarda operasyon gerektirebilir.1
Nörolojik Hastalıklar
Beynin boğaz ve gırtlak bölgesinde yer alan kasları kontrol etmede görevli olan bölgelerini etkileyen herhangi bir nörolojik sorun, ses kısıklığına yol açabilir. Parkinson hastalığı, spazmodik disfoni gibi bazı nörolojik hastalıklar bunlara örnek teşkil edebilir.1
Diğer Nedenler
Tiroid hastalıkları, gırtlak yaralanmaları, baş ve boyun kanserleri, bazı akciğer hastalıkları gibi diğer nedenler de ses kısıklığının gelişiminde doğrudan veya dolaylı olarak etkili olabilir. Bazı durumlarda ise ses kısıklığının psikolojik nedenleri olabilir. 5 7
Ses Kısıklığına Ne İyi Gelir?
“Ses kısıklığı nasıl geçer?” sorusu, bu problemi yaşayan pek çok birey tarafından sıklıkla sorulan sorular arasındadır. Ses kısıklığı tedavisi için öncelikle bu duruma neden olan tıbbi nedenlerin tam olarak tespit edilmesi gerekir. Hekim tarafından önerilebilecek tedavi uygulamaları ve “Ses kısıklığına ne iyi gelir?” sorusunun alternatif yanıtları arasında şunlar yer alır:
İlaç Tedavileri
Üst solunum yolu enfeksiyonları gibi mikrobiyal kaynaklı hastalıklara eşlik eden ses kısıklıkları, antibiyotikler ve antiviral ajanlar gibi bazı ilaçların kullanımını gerektirebilir. Öte yandan reflü durumunda antiasitler, alerjik hastalıklarda ise antihistaminik ilaçlardan yararlanmak gerekebilir. Bu gibi durumlarda seste bozulmaya neden olan hastalığa yönelik uygulanacak ilaç tedavileri, ses kısıklığının giderilmesine de yardımcı olacaktır.1
Ses İstirahati
Sesin çok yoğun şekilde kullanımını takiben ortaya çıkan ses kısılmalarında en etkili iyileşme yolu ses istirahatidir. Bir süre boyunca sesinizi dinlendirmeniz, yüksek sesle konuşmaktan ve tiz sesler çıkarmaktan kaçınarak ses tellerinizin iyileşmesini destekleyebilirsiniz.
Bol Su Tüketimi
Sıvı alımı, boğazın nemlendirilmesini sağlayarak ses kısıklığına neden olan hasarın iyileşmesini destekler. Bu nedenle gün içerisinde bol bol su içmeye, ılık sıvılar tüketmeye özen göstermenizde fayda vardır.3
Reflüyü Azaltmaya Yönelik Önlemler
Reflü hastalarında antiasitler ve proton pompa inhibitörleri gibi ilaçların düzenli kullanımı, mide içeriğinin yemek borusuna kaçışını önlemeye yardımcı olur. Ayrıca reflüye uygun beslenme ilkelerine dikkat etmek, yemekten sonra hemen sırt üstü uzanmamak ve yüksek yastıkla yatmak, reflü semptomlarını azaltarak ses kısıklığı sorununu hafifletmenize yardımcı olabilir. 1 5
Ameliyat
Bazı durumlarda ses kısıklığının nedeni olan kistler, nodüller, polipler veya ses tellerine ilişkin herhangi bir patolojik bozukluk ameliyatla tedavi gerektirebilir. Böyle durumlarda ses kısıklığının kalıcı tedavisi için cerrahi operasyonların uygulanması gerekebilir.5 6
Ses Terapileri
Vokal nodüller, kistler ve poliplerin varlığı durumunda uygulanacak bir diğer tedavi yöntemi de bir konuşma-dil patoloğu eşliğinde uygulanan ses terapileridir. Kas gerginliği disfonisi olarak adlandırılan sağlık sorununda veya zorunlu olarak yoğun ses kullanımını gerektiren durumların olumsuz etkilerini önlemede de ses terapilerinden yararlanılabilir. Bu sayede sesin doğru kullanımı öğrenilerek ses tellerinde oluşan hasar önlenebilir ve ses kısıklığı sorunu ortadan kaldırılabilir.1 5
Alerjenlerden Uzak Durmak
Alerjik hastalıkları olan kişilerde görülen reaksiyonlar, ses kısıklığını tetikleyebilir veya kötüleştirebilir. Bu nedenle alerji testlerinin uygulanması ve bu teste göre bireyde alerjik reaksiyona neden olduğu belirlenen ajanlardan uzak durulması önerilebilir.3
Ses Kısıklığı Kaç Günde Geçer?
Ses kısıklığında iyileşme süresi sorunun nedenine ve ciddiyetine göre farklılık gösterebilir. Normal şartlarda ses kısıklığı, birkaç gün gibi kısa bir süre içerisinde iyileşmesi beklenen bir durumdur. Sesin aşırı kullanımı veya yanlış kullanımı söz konusu olduğunda ses istirahati ile birlikte sorun birkaç gün içerisinde tamamen düzelebilir. Altta yatan farklı bir sağlık sorununun varlığı halinde ise bir hafta veya on günün üzerine çıkan ses kısıklığı görülebilir. Özellikle de üç hafta ve üzerinde devam eden ses kısıklıkları ciddi sağlık sorunlarını işaret edebileceğinden bu konuda gerekli hassasiyetin gösterilmesinde fayda vardır. Dolayısıyla geçmeyen ses kısıklığı konusunda mutlaka sağlık uzmanlarına danışılmalı ve muayeneden geçilmelidir.2
Ses Kısıklığını Önlemek için Nelere Dikkat Edilmelidir?
Boğaz ağrısı ve ses kısıklığı sorunlarını önlemek için alınabilecek bazı önlemler mevcuttur. Özellikle de sesini profesyonel anlamda kullanan kişiler için bu önlemlerin alınması çok daha önemli olabilir. Kuru öksürük ve ses kısıklığı sorunlarını önleyebilmek adına şunlara dikkat edebilirsiniz:1
- Sigara kullanımından ve sigara dumanı bulunan ortamlardan kaçının.
- Alkol kullanımından ve kafeinli içecekler gibi vücudu susuz bırakan içecek türlerinin fazla tüketiminden mümkün olduğunca uzak durun.
- Acı ve baharatlı yiyecekler ile asitli içeceklerin tüketimini sınırlandırın.
- Bol bol su içmeye özen gösterin.
- Bulunduğunuz ortamı düzenli olarak havalandırın ve gerekli ise odayı nemlendirmeye yarayan buhar makinelerinden faydalanın.
- Sesinizi çok uzun süre ve yoğun şekilde kullanmaktan kaçının.
Ses Kısıklığı Sorunu En Çok Kimlerde Görülür?
Ses kısıklığı oldukça yaygın bir durumdur. Tüm insanların yaklaşık üçte birlik kısmı, yaşamının bir döneminde ses kısıklığı sorunuyla mücadele eder. (1) Her yaştan bireyi etkileyebilen ses kısıklığı ve öksürük sorunları bir arada da görülebilir. Ancak bu sorunların en yaygın görüldüğü kitle sigara kullanma alışkanlığı olan bireylerdir. Sigara kullananların haricinde şarkıcılar, öğretmenler, çağrı merkezi çalışanları, satış temsilcileri gibi sesini yoğun olarak kullanan kişiler ile tezahürat yapan taraftarlarda ses kısıklığı probleminin görülme ihtimali oldukça yüksektir. Ek olarak mide hastalıkları olanlar, kronik öksürük sorunu bulunanlar, kronik larenjit gibi ses kısıklığına yol açabilecek herhangi bir sağlık sorununun teşhisini almış kişiler de ses kısılması yönünden risk altındadır.1 3
Geçmeyen Ses Kısıklığı Durumunda Hangi Bölüme Gidilmelidir?
Özellikle de son günlerde yoğun bir ses kullanımı olmayan ya da uzun süredir ses kısıklığıyla mücadele eden kişilerin bir sağlık uzmanına danışmasında fayda vardır. Bunun için öncelikle birinci basamak sağlık hizmeti sunan aile hekimliklerine danışılabilir. Aile hekimliklerini aşan durumlar için ses kısıklığı ve benzeri sorunlarla ilgilenen tıbbi birim kulak, burun ve boğaz hastalıkları uzmanlık dalıdır. Bağırma, yanlış veya yoğun ses kullanımı gibi durumların sürekli devam etmesi durumunda ses tellerinin çalışma biçiminde kalıcı değişiklikler meydana gelebilir. Bu gibi durumlarda geçmeyen ses kısıklığı oluştuğu takdirde çeşitli tedavilerin uygulanması gerekebilir. Dolayısıyla etkili bir tedavi için uzun süren ses sorunlarında kulak burun boğaz uzmanlarına başvurmakta fayda vardır. Uzmanınızın gerçekleştireceği muayeneden sonra mide hastalıkları gibi farklı branşların alanına giren hastalıklardan şüphe edildiği takdirde bu birimlere yönlendirmeniz yapılabilir.4
Ani Ses Kısıklığı Neden Olur?
Ani ses kısıklığı neden olur sorusunun yanıtı genellikle yoğun ses kullanımıdır. Yoğun şekilde tezahürat yaptığınız bir spor müsabakasının ardından veya topluluk karşısında yüksek sesle yaptığınız bir konuşmadan sonra başlayan ses kısıklığı genellikle bu durumla ilişkilidir. Öte yandan bakteriyel veya viral kaynaklı solunum yolu hastalıkları da ani başlayan bir ses değişikliğine neden olabilir. Bu durumda soğuk algınlığı ve grip belirtileri ile benzer ek belirtiler de yaşamanız muhtemeldir. Tüm bunların haricinde yukarıda belirtilen ses kısıklığı nedenleri arasından herhangi biri, sesinizde ani bir değişime neden olabilir. Bir haftadan daha uzun sürdüğü takdirde bir sağlık muayenesinden geçmeniz, bu durumun nedeninin kesin olarak tespit edilebilmesi ve tedavisi açısından faydalı olacaktır.1 3
Boğaz Tahrişi Ses Kısılmasına Sebep Olabilir mi?
Ses kısıklığı ve öksürük gibi sorunların nedenlerinden bir tanesi de boğaz tahrişidir. Boğazda alerjiler, reflü sorunu veya yoğun öksürük gibi nedenlere bağlı olarak oluşan boğaz tahrişi, ses kısıklığı sorununu da beraberinde getirebilir. Ses kısıklığının yanında bu durum sesin çatallanması, kabalaşması veya tınısının değişmesine de neden olabilir. Tahrişe neden olan durumun iyileşmesi ile ses kısıklığının da düzelmesi beklenir. Ancak uzun süren bir ses kısıklığı sorunu varsa daha ciddi sağlık sorunları söz konusu olabilir.5
Ses kısıklığı genellikle basit nedenlerden kaynaklanan ve birkaç gün içerisinde kendiliğinden iyileşmesi beklenen bir durumdur. Ancak özellikle de birkaç haftadan uzun süredir bu durumla mücadele ediyorsanız detaylı bir sağlık kontrolünden geçmenizde fayda vardır. Ses kısıklığı ile ilişkili olabilecek geçmeyen öksürük ve burun tıkanıklığı gibi diğer içeriklerimizi de inceleyerek konu özelinde daha detaylı bilgi sahibi olabilirsiniz.
Uyarı: Bu metin kişileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.
